عرصه-و-اعیان
09
آگوست

عرصه و اعیان

عرصه و اعیان به چه معناست؟

عرصه زمینی است که قرار است در آن ساختمان و بنا مسکونی، تجاری، اداری احداث و عینی است که قابلیت جا به جایی ندارد.

اما اعیان، قرار است بر روی زمینی که عرصه نامیده می شود عملیات ساخت و ساز ایجاد شود، به وجود بیاید.

به بیان دیگر تا زمانی که عرصه نباشد اعیان ایجاد نمی شود و وجود اعیان وابسته به وجود زمینی است که قرار است بر روی آن احداث شود.

در تعریفی ساده تر عرصه را زمین و اعیان را واحد های ساختمانی تعریف می کنند.

به عنوان مثال شخصی مالک شش دانگ کامل (عرصه و اعیان) ملکی است و قصد دارد آن را تخریب و به جای آن، آپارتمانی با چهار واحد بسازد.

در این فرض اعیان (ساختمان ملک) تخریب می شود و اعیانی جدید بر عرصه ساخته می شود.

درچنین حالتی، پس از ساخت آپارتمان، سند مالکیت از حالت شش دانگ کامل، خارج می شود و به چهار سند مجزا تقسیم می گردد.

هر سند، شامل یک واحد آپارتمان (اعیان) و درصدی از زمین ملک (عرصه) می باشد که این درصد، به اندازه میزان سهم واحدها تعیین می شود.

روش تفکیک  سند عرصه و اعیان

در ساختمان های چند واحدی، لازم است برای هر واحد، سند جداگانه و مستقل صادر شود تا مالک یا مالکان برای خرید و فروش، دچار مشکل نشوند. تفکیک اعیان، با توجه به گواهی پایان کار مربوطه انجام می شود و مستلزم طی کردن مراحل مشخصی می باشد:

  • ارائه پایان کار ساختمان و سند مالکیت به اداره ثبت اسناد و املاک کشور
  • راستی آزمایی ملک مورد نظر توسط نماینده اداره ثبت
  • تایید عدم تفاوت بین مدارک و واقعیت ملک
  • صدور صورت مجلس تفکیکی توسط اداره ثبت
  • درخواست صدور تقسیم نامه توسط مالک یا مالکین طی نامه ای از دفتر خانه اسناد رسمی
  • صدور سند تک برگ برای هر واحد

انواع عرصه و اعیان

 املاک وقفی

هنگامی که شخصی، شش دانگ ملک خود را به طور کامل وقف می کند، عرصه و اعیان آن به مالکیت اداره اوقاف در می آید و حق هرگونه استفاده از ملک به این اداره منتقل می شود.

ممکن است، اداره اوقاف، اعیان ملک را منتقل و به مالکیت شخص دیگری درآورد اما این انتقال، دائمی نیست و تنها نود و نه سال، اعتبار دارد.

پس از گذشت نود و نه سال، اداره اوقاف مجددا  در مورد نحوه مالکیت آن، تصمیم گیری می نماید.

اگر مستاجر در ملک وقفی (عرصه ملک) ساختمانی بسازد. از آن جا که با مصالح متعلق به مستاجر ساخته متعلق به مستاجر می باشد.

اما پس از پایان مدت اجاره، موجر می تواند به دو نحو عمل کند:

  • مالک، اعیان را از بین ببرد و بهای آن را به مستاجر پرداخت نماید.
  • ساختمان را در عرصه نگه دارد.
  • در این حالت، مالک می بایست قیمت اعیان را به مستاجر پرداخت کند تا مالک آن شود.

املاک اشتراکی

در صورتی که دو شخص به طور اشتراکی، اقدام به خرید ملک نمایند، در تمام ملک (عرصه واعیان) شریک هستند. در چنین حالتی هیچ یک از آن ها نمی تواند، بدون اجازه دیگری، در سهم خود دخل و تصرف کند و در صورت انجام این کار، تصرف آن شخص، مانند معامله فضولی بوده و ضامن محسوب می شود.