
طراحی فضای عمومی
عوامل مرتبط با طراحی فضاهای عمومی
فضاهای عمومی از نظر شهرسازی به چند بخش تشکیل میشود :
ارتباطات اجتماعی :
فضای عمومی محلی برای برقراری ارتباط و تعاملات اجتماعی بین افراد شهر است. این فضا امکان برقراری ارتباط اجتماعی و تبادل اطلاعات و تجربهها را فراهم میکند. فضاهای عمومی نمایان کننده هویت و فرهنگ افراد شهر است.
فعالیتهای عمومی :
فضاهای عمومی بهعنوان مکانهایی برای برگزاری رویدادها، جشنوارهها، نمایشگاهها و سایر فعالیت عمومی عمل میکنند.
توسعه اقتصادی :
این فضاها مکانهایی برای برگزاری بازارها، فروشگاهها، رستورانها و غیره هستند.

ارزش و اهمیت طراحی فضا عمومی
فضاهای عمومی مناطقی هستند که مردم از طبقات اجتماعی و فرهنگها به آنها دسترسی دارند. این فضاها امکان دسترسی به فعالیتهای تفریحی و تأمین نیازهای روزمره را فراهم میکنند. فعالیت در فضاهای عمومی منجر به افزایش سطح آگاهی فرهنگ جامعه میشود و به ارتقای هنر و ادبیات در جامعه کمک میکند. ارزش فضاهای عمومی در جامعه بسیار بزرگ است.
اصول مهم در طراحی فضا عمومی
شناسایی و تحلیل نیاز ها:
اول نیاز های جامعه شناسایی میشود و مورد تحلیل قرار میگیرد. با برسی و تحلیل دقیق نیاز های جامعه میتوان فضاهایی مطابق نیاز های فرهنگی، اجتماعی، تفریحی و اقتصادی را طراحی کرد.
تنوع:
فضاهای عمومی باید دارای تنوع باشد. این به این معناست که فضاها باید با امکانات متنوع برای تمامی فعالیتها و کابریهای گوناگون و برای تمامی سنین و علاقه مندیهای مختلف طراحی و ایجاد شود.
دسترسی آسان و مساعد:
فضاهای عمومی باید برای تمام عموم و افراد با شرایط ویژه در دسترس باشند. باید به طراحی معابر پیاده، دسترسی آسان به حمل و نقل عمومی برای افراد با نیازهای ویژه توجه شود.
امنیت و آرامش:
طراحی فضاهای عمومی باید بر مبنای امنیت و آسایش افراد باشد. از جمله اقداماتی که باید در طراحی یک فضای امن مدنظر قرار گیرد میتوان به نظارت مناسب، نورپردازی مناسب در شب و ایجاد فضاهایی که افراد را به هم نزدیک کند و احساس امنیت را برانگیزد اشاره کرد.
استفاده از فناوری:
استفاده از فناوری و تکنولوژیهای مدرن در فضاهای عمومی میتواند امکانات بهتری را برای عموم ایجاد کند.به عنوان مثال، استفاده از سامانههای هوشمند برای مدیریت ترافیک، نورپردازی هوشمند، ایجاد فضاهای ورزشی و بازی با اجزای تعاملی و فناوری در فضاهای عمومی میتواند تجربه کاربری را بهبود بخشد.
حفظ محیط زیست:
توجه به حفظ و بهبود محیط زیست از عوامل مهم در طراحی فضاهای عمومی است. از جمله اقداماتی که میتوان برای حفظ محیط زیست انجام داد میتوان به استفاده از مواد محیطی دوست، بهرهبرداری از انرژیهای تجدیدپذیر، طراحی سبز با استفاده از باغها و فضاهای سبز، حفظ منابع آب و مدیریت پسماندها اشاره کرد.
ارتباط با فضای اطراف:
فضاهای عمومی باید با فضای اطراف خود به خوبی ارتباط داشته باشند. این ارتباط میتواند از طریق طراحی منظر، انتقال مفهومی و ارتباط بصری با معابر و بناهای اطراف صورت گیرد.

معایب طراحی فضای عمومی
مشکلات امنیتی:
فضاهای عمومی ممکن است با چالشهای امنیتی مواجه شوند. برخی فضاهای عمومی ممکن است به مکانهای مورد استفاده برای جرایم و تخریب تبدیل شوند. این نیازمند توجه و برنامهریزی دقیق از جانب مسلامتی و نیروی انسانی است.
محدودیت فضایی:
در برخی شهرها و مناطق، محدودیت فضایی میتواند یک چالش باشد. به دلیل کمبود فضا، ساخت فضاهای عمومی بزرگ و کامل ممکن است غیرممکن یا دشوار باشد.
تأثیر محیطی:
طراحی فضاهای عمومی باید با توجه به تأثیرات محیطی از جمله تغییرات آب و هوا، آلودگی و استفاده پایدار از منابع طبیعی صورت گیرد. عدم توجه به این جنبهها میتواند منجر به آسیب به محیط زیست و کاهش پایداری فضاهای عمومی شود.
بیتوجهی به نیازهای افراد:
طراحی فضاهای عمومی ممکن است در برخی موارد به نیازها و تمایلات واقعی افراد توجه کمی داشته باشد. عدم تطابق با نیازهای اجتماعی، فرهنگی و تفریحی افراد میتواند باعث کاهش استفاده و عدم موفقیت فضاهای عمومی شود.
عدم حفظ حریم شخصی:
در برخی مواقع، طراحی فضاهای عمومی ممکن است باعث نقض حریم شخصی افراد شود. فضاهای عمومی باید به گونهای طراحی شوند که افراد احساس حریم شخصی خود را داشته باشند و از نقض حریم شخصی جلوگیری شود.
نگرانی از استفاده ناعادلانه:
طراحی فضاهای عمومی ممکن است باعث نگرانی از استفاده ناعادلانه و تمایل به تملک فضاها توسط گروههای خاصی شود. این مسئله میتواند منجر به عدم دسترسی برخی افراد به فضاهای عمومی و کاهش تنوع و تعامل در آن میشود.
هزینههای نگهداری و تعمیر:
فضاهای عمومی به دلیل استفاده گسترده، نیاز به نگهداری و تعمیر دارند. این مسئله ممکن است منجر به هزینههای بالا برای شهرداری یا موسسات عمومی شود. عدم توانایی در تأمین منابع مالی مناسب میتواند باعث کاهش کیفیت و استفاده از این فضاها شود.
مشکلات محیطی:
طراحی فضاهای عمومی باید با رعایت مسائل محیطی صورت گیرد. مثلاً باید در نظر گرفت که فعالیتهای انجام شده در فضاها منجر به آلودگی هوا، هدر رفتن آب، یا از بین رفتن منابع طبیعی نشود.
هزینههای ساخت و نگهداری:
برای طراحی و ساخت فضاهای عمومی هزینههای قابل توجهی نیاز است. علاوه بر هزینه ساخت اولیه، نگهداری و تعمیرات دورهای نیز هزینههای زیادی را برای شهرها به همراه دارد.
بروز مشکلات امنیتی:
فضاهای عمومی ممکن است به دلیل استفاده گسترده، محیطی برای بروز مشکلات امنیتی شود. این شامل جرم و جنایت، تجمعات غیرقانونی و تخریب تجهیزات عمومی است. این مسئله نیازمند توجه به امنیت و اجرای سیاستها و قوانین مناسب در فضاهای عمومی است.
مسائل تنوع فرهنگی:
فضاهای عمومی باید برای تمام افراد جامعه قابل دسترسی باشند و به تمامی فرهنگها و گروههای اجتماعی احترام بگذارند. در برخی موارد، طراحی فضاهای عمومی ممکن است نیازمند توجه به تنوع فرهنگی و نیازهای مختلف افراد باشد.

مشکلاتی طراحی نامطلوب فضاهای شهری
اگر طراحی فضای شهری به درستی صورت نگیرد میتواند مشکلات زیادی را ایجاد کند. به طور مثال در شهرها میدانهای بسیاری داریم، اما بعضیها تنها فلکه و مکانی برای حضور ماشین هستند در حالی که هرچقدر حضور انسانی در محیط بیشتر باشد، مسلماً آن فضا کارکرد مطلوبتری خواهد داشت. فضاهای عمومی شهری در ایران معمولاً ارتباط متعامل و مؤثری با فضاهای عمومی اطراف بافت برقرار نمیکند که این امر موجب میشود فضا کارکرد مطلوبی نداشته باشد در حالی که فضاهای عمومی موجب ارتقا سلامت روان، سلامت جسم، رواج و اجتماع میشود.

کتاب فروشی با قفسه های قوس دار در شانگهای

رستوران ژاپنی در مکزیکوسیتی

پروژه مادرید ریو
۱ دیدگاه